Gotovo tri decenije nakon raspada, pitanje „Šta bi bilo da je Jugoslavija opstala?“ i dalje privlači pažnju historičara, ekonomista i građana širom Balkana. Iako se tok historije ne može precizno predvidjeti, postoje analize koje nude pretpostavke o tome kako bi federacija mogla funkcionisati u savremenim uslovima.
1. Ekonomija – veliko zajedničko tržište
Prije raspada, Jugoslavija je imala razvijenu industriju, stabilan srednji sloj i značajan izvoz. Zajedničko tržište od oko 25 miliona stanovnika, uz povezanu infrastrukturu i resurse, moglo je predstavljati snažnu ekonomsku cjelinu na nivou usporedivom s današnjim razvijenim evropskim državama.
2. Geopolitički položaj – balans između Istoka i Zapada
Jugoslavija je tokom Hladnog rata bila poznata po politici nesvrstanosti i diplomatskom balansu između različitih blokova. U savremenom kontekstu, mogla bi imati ulogu posrednika između različitih političkih i ekonomskih saveza.
3. Društvo – multikulturalnost i potreba za reformama
Multietnička struktura federacije donosila je bogatstvo kultura, ali i potencijalne izazove. Dugoročna stabilnost zahtijevala bi političku pluralizaciju, jačanje institucija i veći stepen decentralizacije.
4. Kultura i sport – zajednička međunarodna prepoznatljivost
Zajednički kulturni i sportski potencijal mogao bi rezultirati većom međunarodnom vidljivošću. Sportske reprezentacije imale bi konkurentsku prednost u više disciplina, a kulturna scena bila bi raznovrsna i snažno zastupljena na globalnom nivou.
Prema ovim procjenama, Jugoslavija bi danas mogla biti srednje razvijena evropska država s potencijalom za dalji rast, ali i izazovima koje bi bilo potrebno rješavati kroz političke i ekonomske reforme.
